En iyi video paylaşımı sitesi hangisi? sorusu, yaptığım küçük animasyon işlerini paylaşmak gerektiğinde karşıma çıktı. Amaç mümkün olduğunca çok insana zahmetsizce ulaşmaktı. Hangi tür video nerede paylaşınca iyi gider, internete nasıl yüklenir kendimce bir metot oluşturdum. Şimdi bunu konuşalım.
Youtube, tartışmasız en popüler video paylaşım sitesi. Ücretsiz, eğer belirli bir kitleniz varsa para da kazanabiliyorsunuz. Youtube’nin en popüler insanı, bilgisayar oyunu yorumcusu İsveçli PewDiePie (piidipay). Onu bu kadar önemli yapan 34 milyon takipçisinin olması. 2010’da başladığı bilgisayar oyunu yorumculuğundan 18 milyon dolar kazanmış. (İnanmıyorsanız işte istatistikleri.) Haftada Youtube reklamlarından en az 20 bin dolar kazanıyor. Yaptığı ise sadece bilgisayar başında oyun oynayıp aşağıdaki gibi komik videolar çekmek. Rüya gibi bir meslek.
İşin içinde milyon dolarlar olunca ve yaptığı basit görününce herkes onun gibi olmak istiyor ama olamıyor. PewDiePie fenomenine video yükleme meselesine dikkat çekmek için değindim. Şimdi sıkıcı ve fakir dünyamıza geri dönelim ve video paylaşım sitelerinin ayırt edici özelliklerine değinelim.
1. Popüler Video Paylaşım Siteleri
1.1. Youtube
Google’ın bir hizmeti olan Youtube tamamen ücretsiz; fakat bu da reklam fazlalığı anlamına geliyor. Bu reklamlardan herkes kazanç sağladığı için kimse şikayet etmiyor. Youtube, 1080p’lik videoları destekliyor. H.256 render’ı aldığınızda sıkıntı çekmeden azami 10 saatlik videolar yükleyebilirsiniz. Kanal oluşturmak, liste oluşturmak sınırsız. Mesela “Yeni Türkü” şarkılarından bir liste oluşturup sırayla radyoymuşçasına dinleyebilirsiniz. Fakat araya girecek reklam videolarına hazırlıklı olun. Paylaşım kolaylığı, Google+, Google Analytics, Adwords ve Adsense uyumluluğu cabası. PewDiePie’nin başarıyla yukarıda uyguladığı gibi yüklediğiniz videoya istediğiniz başlangıç görselini (thumbnail) koyabilirsiniz.
1.2. Vimeo
Vimeo benim favori video paylaşım sitem. Ücretli (premium) sürümü 1080p’yi desteklese de bana ücretsiz olan 720p’lik özellikleri yetiyor. Youtube’den temel farkı temiz bir arayüzü olması ve reklamlarla kirlenmemesi. Fakat beni en cezbeden özelliği videonuzda eksik veya yanlış bir şey varsa düzeltmek için aynı linkin üzerine yükleme (upload) yapabilmek. Youtube böyle bir özellik sunmuyor, ne koyduysanız o, en kötüsü silip başka bir linkte video yüklemeniz. Linkin değişmemesi neden önemli. Mesela videoyu portföy sitenize koydunuz, videoyu değiştirmek icap etti, Vimeo’da sadece tekrar upload yapmak yeterli, linkleri güncellemeye gerek yok. Bu yüzden Vimeo, özellikle sanatçılar ve kısa filmciler için biçilmiş kaftan. Render H.256 kodeği ile hiç sıkıntı çıkarmadan yükleyebiliyorsunuz. Bu serviste de yüklediğiniz videoya istediğiniz başlangıç görselini (thumbnail) ekleyebilirsiniz Youtube’den fazla olarak videonun içinden istediğiniz kareyi de thumbnail olarak atayabiliyorsunuz.
1.3. Diğerleri
Aslında dünyada iki tane video paylaşım sitesi yok: Dailymotion, metacafe, facebook video, izlesene… gibi bir sürü paylaşım imkanı var. Fakat Vimeo ve Youtube varken bunlara neden ihtiyacımız olsun ki? Olabilir. Eğer bu iki büyük kanalda yayınlandığında lisans haklarını ihlal eden bir paylaşım yapacaksanız, dünyayı altüst edecek çok önemli belgeler yayınlayacaksanız, ülkenizde demokratik! nedenlerden dolayı bu siteler yasaklıysa ya da pek dikkat çekmek istemiyorsanız büyük video paylaşım portallarından uzak durup alternatiflere yönelebilirsiniz; fakat yeniyseniz ve iyi bir başlangıç yapmak istiyorsanız Vimeo veya Youtube’yi tavsiye ediyorum.
2. Kısa Videoları Paylaşmak
Eskiden “gif” yani bir kaç saniyelik sessiz ve hareketli resimler, ihtiyacımızı görüyordu ve Tumblr bu iş için biçilmiş kaftandı ancak Twitter’ın Vine.co projesi dengeleri değiştirdi. 6.8 saniyelik videolar ile yeni bir akım başlattı. 140 karaterle ne anlatabiliyorsan 6 saniye ile de onu anlatıyordun. Fakat diğerleri de boş durmadı Instagram, Flickr da video paylaşım işine burnuna soktu. Ben şimdilik Instagram’dan yanayım ancak embade özelliği pek esnek olmadığından çok kısa videolar paylaşacaksam Vine kullanıyorum. Şimdi karşılaştırma yapalım.
2.1. Instagram
Süre en fazla 15 saniye. 640×640 px çözünürlük. 29.97 fps. H.264 codec. Ses: 44100 Hz. WordPress embed için tam uyumlu.
http://instagram.com/p/xaSyxYPS71/
2.2. Vine
Süre en fazla 6.8 saniye. 480×480 px çözünürlük. 25 fps. H264 codec. Ses: 44100 Hz. Tumblr embed için tam uyumlu.
https://vine.co/v/OdJ0KQLgIxj
2.3 Coub
Yandex gibi Rusların marifeti olan Coub’u yeni keşfettim, animasyon kliplerinin bolluğundan dolayı da çok sevdim. Vine gibi Türkçe küfürlü paylaşımlarla henüz bozulmuş değil, bu yüzden Coub.com yeni favorim. Ayrıca süre 10 saniye ve loop yapılabiliyor. Video yüklemek ise Vine ve Instagram gibi işkence değil. Herhangi bir Youtube veya Vimeo videosunun 10 saniyesini çekip altına mp3 yapıştırıp video oluşturabiliyorsunuz. Şimdilik WordPress Coub videolarının linklerini otomatik olarak video kutusuna çeviremiyor dolayısıyla responsive değil, embed koduna ihtiyacınız var; ama ileride bu sorun aşılır diye umuyorum.
Süre 10 saniye video, çok saniye müzik, çözünürlük isteğe bağlı, tek sorunu otomatik embed özelliği yok ama güzel bir loop yakalarsanız hoş işler çıkabilir:
3. Instagram veya Vine’a Video Yüklemek
Peki onu anladım, Youtube ve Vimeo’ya videomu çok rahat yükledim (upload) ama Instagram ve Vine’a video nasıl yüklüyorsun, onlara sadece cepten ve tabletten yükleme yapılıyor, derseniz de cevabı basit: Vine için vineclient.com sitesini kullanıyorum. Instagram için de Android cep telefonumu kullanıyorum. Yukarıda verdiğim render formatlarında video çıktıları alırsanız sorun yaşmazsınız.
4. Instagram veya Vine Videosu Gömmek
WordPress’in en güzel yanı, yukarada tanıttığım tüm o video paylaşım servislerinin sadece video linkini yapıştırmanızın yeterli olması. Site linki otomatik olarak tanıyor ve videoya çeviriyor. Fakat aynı şey diğer blog siteleri için geçerli değil. Bunun için “embed” kodu elde etmeniz gerekiyor.
Embed (gömme) kodu konusunda Vine çok güzel bir arayüz sunuyor ve Tumblr ile çok uyumlu çalışıyor; fakat Instagram videoları WordPress’te responsive (browser’a göre genişleyip daralabilen) olduğu halde Tumblr ile uyumsuz, bu nedenle site tasarımını bozabilir. Fakat bunun da çözümü var. Harici bir embed kodu yaratıp videomuzu siteye gömmek.
5. İnatçı Videoları Siteye Gömmek
Mesela Insatagram videosu Tumblr’a nasıl gömülür veya embed özelliğini beğenmediğiniz bir siteden video paylaşmak istiyorsanız ne yaparsınız? Çözümü basit: Linkini verin, insanlar tıklayıp baksın bu kadar basit. Şaka bir yana. Ziyaretçiyi oralara kadar yormayalım, videoyu siteden izlesin diyorsanız:
- Videonun link’ini bulun. Videoya sağ tıklayıp “öğeyi denetle”yi seçin. Çıkan kodlardan sonu .mp4 gibi bir formatla biten linki alın.
- Yakaladığınız link’i Video for Everybody Generator sitesine yapıştırın.
- Diğer linkleri silin, başlığı ekleyin ve çözünürlüğü girin.
- Aşağıdaki “Source Code”u kopyalayıp yapıştırın.
- Çok zor geldiyse embed.ly sitesini deneyin. O daha basit gibi geldi ama Tumblr huysuzluk çıkartabilir.
Örnek: Aşağıdaki Instagram videosunu embed.ly sitesindeki kod ile oluşturup buraya gömdüm. Gördüğünüz gibi daha sade ve tamamen responsive oldu. Ama çok zahmetli. Ayrıca ömrü embedly script kodları ile sınırlı. Belki bir gün çöker kim bilir?
Ben küçükken parmak boyası yoktu hevesimi aldım :)
Son Uyarı
Sitenize gömeceğiniz tüm videolar sitenizin yavaşlamasına ve yüklenme sırasında ziyaretçi kaybına neden olabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca az ve öz video paylaşın. Videoyu çektiğiniz site hızlı bir site olması sizin avantajınıza olacaktır. Videonuzu harici video paylaşım servisleri yerine kendi sitenize yüklemenizi tavsiye etmem. Bu server’ınıza gereksiz yük yaratacak ve yukarıda tanıttığım embed kodu üreten siteler sayesinde istemediğiniz şekilde videolarınız başka yerlerde paylaşılabilir ve bu da sınırlı bant genişliğinizi tüketebilir.
Harici embed üretmek de aslında aynı zamanda gereksiz script kodlarını da sitenize gömmeniz anlamına gelir. Bu yazı için en az 5 farklı siteden (Youtube, Instagram, Vine, Coub, Embedly) gereksiz script kodu ve video çekiliyor. Eğer temiz ve hızlı çalışan bir site istiyorsanız. Bu yazıda olduğu gibi oradan buradan videolar değil de tek video o da olmadı tek kaynaktan paylaşım yapmanız site sağlığı açısından yararınıza olacaktır. Bakın siz daha iyi öğrenin diye için ne pis kodlara katlandım.
Temiz paylaşımlar.
Bir cevap yazın