Ozgur Serdar Altunoglu

Animasyon ve Konsept Sanatı

  • CV
    • CV (Türkçe)
    • Yazılar
    • Hizmetler
    • Hakkımda
  • PORTFOLYO
  • BLOG
  • İLETİŞ
  • Türkçe
stereogram serdara

Oto-Stereogram (Şaşı Bak Şaşır) Çeşitleri ve Yapılışı

Tarih: 2016-04-20
Kategori: Grafik Tasarım

Bu yazıda Türkçede “şaşı bak şaşır”, İngilizcede “magic eye” diye bilinen stereogram’ların çeşitleri ve bunların bir alt tür olan otostreogram’ların örnek bir senaryo ile yapılışları incelenmiştir. Not: Bu projeyi okulda sundum stereogramımı kimse göremedi hoca da azarladı, bakalım siz görebilecek misiniz, ya da gerçekten şizofrenimdir. Ders: Siz siz olun bildiri için riskli konular seçmeyin. Beni riske sokan tartışmalı Ankara logolarıydı.

Başlıklar / Contents

  • 1. Stereogram Nedir
  • 2. Stereogramların Çeşitleri
    • 2.1 Stereoskop Yardımı İle Görülen İlk Nesil ‘Stereogram’lar
    • 2.2 Çift Renkli Gözlük Yardımı İle Görülen ‘Anaglif’ler
    • 2.3 Gözlerin Odaklanma Mesafesine Dayalı ‘Otostereogram’lar
  • 3. Otostereogramların Yapısı ve Yapılışı
    • Kaynakça

1. Stereogram Nedir

Stereogram, zihinde üç boyutlu (3D) algı oluşturan iki boyutlu (2D) görsellerin genel adıdır. Bütün streogramlar iki gözün zihinde oluşturduğu derinlik algısına hitap eder. Sağ ve sol gözün mesafe farkından dolayı görünen görüntülerin arasındaki açı farkının suni bir taklidini sunar. Sterogramların algımızda yarattığı bu yanılsama zihnimizde üç boyut duygusu oluşturur.

2. Stereogramların Çeşitleri

Stereogramların yapısı itibariyle üç çeşidi vardır.

2.1 Stereoskop Yardımı İle Görülen İlk Nesil ‘Stereogram’lar

“Stereogram 1838 yılında Charles Wheatstone tarafından keşfedilmiştir. Kişinin iki adet iki boyutlu (2D) görüntüden üç boyutlu (3D) görüntü görmesini sağlayan, prizma ve aynalardan meydana gelmiş bir stereoskop yapmıştır.” (Wikipedia, 2015)

Stereogram kamerası

Bu stereogramları araç kullanmadan görmek mümkündür; ancak otostereogramlara nazaran pratik anlamda görmek daha zordur bu yüzden yuklarıdaki gibi araçlara ihtiyaç duyulur.

2.2 Çift Renkli Gözlük Yardımı İle Görülen ‘Anaglif’ler

 

anaglif

Günümüzde kullanılan 3D sinema teknlojisinin atası olarak kabul edilen anaglif (Anaglyph) stereogramların derinliğini görmek için kontrast renklere sahip gözlüklere ihtiyaç duyulur. Üç boyut algısını oluşturmak için renklerden yararlanır. Bu yüzden de görüntüler renk duyusunu yansıtmada eksik kalır.

Renkli 3D gözlük

Sinemada kullanılan üç boyut tekniği Real 3D ise polarize ışık mantığına dayanır. Bir göze dikey, diğer göze de yatay polarize ışık vasıtasıyla iki farklı imaj gönderilir ve üç boyut algısı oluşturulur. Dolayısıyla renk kalitesinde kayıp yaşanmaz. Fakat bu durum hareketli görüntüler (motion picture) için geçerlidir, durağan görseller için geçerli değildir.

2.3 Gözlerin Odaklanma Mesafesine Dayalı ‘Otostereogram’lar

Stereogram Köpek Balığı

Yukarıdaki görsel random noktalardan oluşturulmuş ve içinde köpek balığı figürü içeren bir otostereogramdır. Aşağıdaki ise bunun animasyon gif haline getirilmiş halidir. (Görebilenler için ne mutlu.)

Stereogram Animated Shark

Türkiye’de 90’lı yıllarda popüler olan “şaşıbak şaşır” diye bilinen stereogramlar ise aslında otostereogramdır. 1860’lardaki ilk nesil streogramlar ve anaglifler gibi derinlik algısı yaratmak için iki adet görsele veya harici bir gözlüğe ihtiyaç duymaz. Otostereogramları görmek için görselin bulunduğu yüzeye odaklanmak yerine, görselin ilerisinde veya gerisinde odaklanılmalı ki sağ ve sol göze gelen görüntü farklılaşıp beyinde derinlik hissi oluştursun.

Otostereogram Odak Mesafeleri

Harici bir araca ihtiyaç duymamaları sayesinde otostereogramlar 1990’lara özellikle ABD’de “magic eye” kitap serisinde stereogram adıyla oldukça popüler olmuşlardır.

Otosterogramlar görünümde derinlik kazanmak için gözlerin odak mesafesini değiştirmesi gerekir. Farklı bir noktaya odaklanan gözler kağıttaki görüntüyü hacimli bir şekilde algılar.

3. Otostereogramların Yapısı ve Yapılışı

Otostereogramların yapısı iki adet görselden oluşur:

  1. Derinlik haritası (depth map)
  2. Doku görseli (texture map)

Bu iki görsel bu konu için tasarlanmış bir bilgisayar yazılım ile birleştirilir.

Aşağıda örnek senaryoda ilk görselimiz derinlik haritasını oluşturmaktadır. Siyah renk en uzak alanı. Beyaz ise bize en yakın görüntüyü temsil etmektedir. Sonraki görsel ise oluşturacağımız otostereogramın dokusu (texture) olarak kullanacağız.

stereogram depth map
Depth Map

stereogram map texture
Texture Map

stereogram creator
Yazılım Arayüzü

Piyasada bir konu için bir çok yazılım var ancak; bu senaryoda “Stereogram Creator” yazılımını kullandık. İstenilen çözünürlük ve derinlik bilgileri girdikten sonra aşağıdaki gibi bir otostereogram elde ediyoruz.

stereogram serdara
Serdara Stereogramı (T tam boyutunda görmek için görsele tıklayın.)Derinlik haritası seçerken sade ve basit figürler seçilmesi. Doku görseli seçerken de kontrastı yüksek görseller kullanılması otostereogramların görülebilirliği açısından yararlı olacaktır.

Not 2: Okulda tabii bu şekilde paylaşmadım bildiri senaryomda yeni Ankara logoları karmaşasına şaşı bakılınca eski Ankara logosu görülecekti. Ancak görmek biraz dikkat istediğinden hızlı yaşam şartlarında durup konsantre olup bakmak biraz zor oldu demek. Bir de siz deneyin, görsele tıkayıp tam boyutuyla bakmanız gerekiyor.

Ankara'ya Şaşı Bak!

Olmadı mı o zaman çay demleyin ne diyim :/

Şaşı Bak Çaydanlık

Hadi o kadar okudunuz yukarıdakinin kopyasını da vereyim. Yukarıdakinin derinlik haritası aşağıda.

stereogram depth map

Kaynakça

Arnheim, R. (2007) Görsel Düşünme. İstanbul: Metis.
Hidden-3d Web Site, Stereogram Apps Page.
Pinker, S. (1997). The Mind’s Eye. In How the Mind Works (s. 211–233). ISBN 0-393-31848-6.
Vikipedi. Stereogram Maddesi, Erişim Tarihi 12 Aralık 2015.
Wikipedia. Autostereogram Article, Erişim Tarihi 12 Aralık 2015.

Other Articles / Diğer Yazılar
  • Hacettepe Grafik Yüksek Lisans Bitti: I am the Master of Art
    Hacettepe Grafik Yüksek Lisans Bitti: I am the Master of Art
  • Kitleye Açık Çevrimiçi Ders Platformu: KAÇD (MOOC) nedir?
    Kitleye Açık Çevrimiçi Ders Platformu: KAÇD (MOOC) nedir?
  • En İyi Ücretsiz VR Müzeler: Sanatçılar ve Sanatseverler için Büyük İmkan
    En İyi Ücretsiz VR Müzeler: Sanatçılar ve Sanatseverler için Büyük İmkan
  • En iyi Storyboard ve Sinematografi Eğitim Kaynakları
    En iyi Storyboard ve Sinematografi Eğitim Kaynakları
  • En İyi VR Sanal Gerçeklik Çizim, Tasarım, Modelleme ve Animasyon Uygulamaları - 2019
    En İyi VR Sanal Gerçeklik Çizim, Tasarım, Modelleme ve Animasyon Uygulamaları - 2019
  • Albert Einstein'dan İngilizce Konuşma ve Komplekslerimizi Yenme Dersleri
    Albert Einstein'dan İngilizce Konuşma ve Komplekslerimizi Yenme Dersleri

Etiketler: 3B modelleme, araştırma

Yorumlar

  1. Mehmet

    2016-10-02 ile 22:36

    Merhaba,
    Hareketli animasyonuda girebiliyorum 5 6 saniyemi almadi, bunun uzerine neler yapabilirim bu kadar hizli girebilen varmi bu un ile ilgili sizler ile konusmak isterim.

    Cevapla
    • Ali

      2021-01-28 ile 16:15

      Ben düzgünce baktığım an görüyorum en fazla iki saniye sürüyor.

  2. Hasan TANRISEVER

    2018-11-14 ile 11:37

    Merhaba ben bu resimleri neden ters görüyorum acaba. Resimlere baktığımda kabartma yerine çukur görüyorum. Nadiren de olsa kabartma olarak gördüğüm resimleri de arkadaşlarım benim gibi çukur olarak görüyor. Başka bu şekilde görenlerde var mı acaba?

    Cevapla
  3. Volkan

    2019-05-09 ile 04:51

    Ben yaklaşık 2 sn de görebiliyorum, hatta odaklandığım an ard arda hepsini görebiliyorum :)

    Cevapla
    • melek

      2019-11-13 ile 23:09

      peki nasıl yapıyorsun kardeş? anlatsana? minik bir nokta seçip oraya mı odaklanıyorsun?

  4. Ogün Erdoğan

    2020-03-28 ile 19:57

    köpekbalığının gif hali muazzam olmuş

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Günün En Çok Bakılanları

  • Boya Bilgisi: Kurşun, Kömür, Mürekkep, Guaj, Akrilik, Yağlı, Sulu, Kuru, Ebru...Boya Bilgisi: Kurşun, Kömür, Mürekkep, Guaj,… (86)
  • En İyi 3D Animasyon ve Karakter Tasarım ProgramlarıEn İyi 3D Animasyon ve Karakter Tasarım Programları (71)
  • Türkiye'deki Canlandırma / Animasyon Eğitimi Veren Okullar Üzerine Pedagojik Bir İrdelemeTürkiye’deki Canlandırma / Animasyon Eğitimi… (32)
  • En İyi Manga, Anime ve 2D Animasyon ProgramlarıEn İyi Manga, Anime ve 2D Animasyon Programları (32)
  • IELTS Hazırlık: İngilizce Sınav TavsiyeleriIELTS Hazırlık: İngilizce Sınav Tavsiyeleri (31)
  • Online Kitap Satış Siteleri Raporu: Okurlar ve Satıcılar içinOnline Kitap Satış Siteleri Raporu: Okurlar ve… (30)
  • Dünyanın En İyi Canlandırma / Animasyon Eğitimi Veren OkullarıDünyanın En İyi Canlandırma / Animasyon Eğitimi… (27)
  • Animasyon Çeşitleri, Etimolojisi ve FelsefesiAnimasyon Çeşitleri, Etimolojisi ve Felsefesi (22)

Seçme Yazılar

Logo Yapım: Mockup

Taslaktan Mockup’a Adım Adım Logo Tasarım Süreci

Logo yapmak keyifli bir iştir. Hem diğer tasarım işlerine göre kısa sürer hem de yaptığımız işin önemi büyüktür; çünkü logo kurumun simgesidir. Şimdi size kısaca kendi logo yapım aşamalarımı gerçek bir örnek üzerinde göstereyim.

Ozgur Serdar Altunoglu © 2021

  • Türkçe