Atölyelere gide gele sonunda atölye yapma zamanım gelmiş olacak ki Ankara Ümitköy’deki Yasemin Karakaya Bilim ve Sanat Merkezi‘inden 10-13 yaş arasına (orta okul diyelim) çizgi roman atölyesi yapma konusunda davet aldım. Buna benzer bir atölye yapmak isteyen olursa fikir vermesi açısından hafta hafta anlatmayı düşünüyorum.
Okulun misyonu ilgimi çekti “Üstün ve özel yetenekleri özel değerlendirme yöntemleri kullanılarak keşfedilmiş öğrencilere farklılaştırılmış eğitim programları uygulayarak, birikimlerinden yeni çıkarımlara varıp; görüşlerini yaratıcı bir biçimde dile getirebilen, özdisiplinli, özsaygılı, evrensel ve ulusal değerleri özümsemiş, topluma yön verecek liderler yetiştirmektir.”
Eleştirel eğitim anlayışımı okula hayır sitesinden belki biliyorsunuzdur. Bu yetenekli veletleri ve onlarla kuracağım iletişimi acayip merak ediyordum. Ağustos 2016’nın üç haftasını ve haftada üç günümün yarısını bu atölyeye ayıracaktım. Ayırdım.
Çizgi Roman Atölyesi 1. Gün – ÇAPA Çizgi Roman Grubu
Çizgi romana giriş yapanlar için bana göre yapılmış en güzel belgesel Öner S. Biberkök’nün hazırladığı Çizgi Roman Yolculuğu idi. Demiradam’ı çizen Yıldıray Çınar ve Süperkız’ı çizen Mahmud Asrar’ı tanıtıldığı bu bölümde aslında ÇAPA Çizgi Roman Grubunu anlatıyor. Çizgi romana başlayacak gençler için harika bir efsanedir ÇAPA Çizgi Roman Grubu. Ankara’da atölyeye başlayan gençlerle aynı yaşlarda temelleri atılan ÇAPA ekibi ilerde de harika işler çıkartmaya devam ediyor.
Belgeseli izletmeden önce teker teker isimleri tanıttım ve elimdeki eserlerini gösterdim. Aslında ÇAPA daha kalabalık ama ben bildiklerimi anlattım.
– Yıldıray Çınar: Demiradam’ı biliyor musunuz? Hah işte onu şimdi Türkiye’den biri çiziyor. (Muhabbetiyle lafa girdim.)
– Mahmud Asrar: Süperman’ı bilen var mı? Peki, onun kuzeni Süperkız? İşte onu da şimdi Türkiye’den biri çiziyor.
– Hakan Tacal: Bakın bu çizgi romanlara (kitaplar ellerindeyken) bunu da Hakan Tacal çizmiş.
– Zeynep Özatalay: Belgesel’de konuşma sırası geldiğinden onun da şu an harika bir çizer olduğunu çeşitli gazete ve dergilerde harika illüstrasyonlar yaptığını söyledim.
İşte bunlar İstanbul değil, Ankara’dan bir fanzinle başlıyorlar. Bu söylemin o yaştaki çocuklar için heveslendirici olduğunu düşünüp belgeseli başlattım. Görsünler bakalım Ankara doğumlu Yıldıray Abileri neler yapmış.
Ayrıca Levent Cantek’in ilk 45 saniyedeki konuşması ise muhteşem bir motivasyon kaynağıdır.
Belgeseli izledikten sonra da çocukları tanımak için bir saatlik bir statik çizim yapalım dedim. Hep birlikte çizdik ben de onları çizdim böylelikle kimin nerede oturduğun, adını da öğrenmiş oldum. Unuttukça bakarım.
https://www.instagram.com/p/BHuJfUQB9vp/?taken-by=serdicim
Ardından çizimlerimizi yorumladık.
Pratik tasarımcının olmazsa olmazı “Bilgisayar + Çizim Tableti” kombinasyonunu gösterdim. Fotoşop üzerinden basınca duyarlı tabletin, tablet bilgisayarlardan farkına dikkat çektim. İmkanları varsa “Wacom Intuos Draw” çizim tabletini önerdim, 250 TL ama bu işte çalışmayı düşünüyorlarsa iyi bir başlangıç olur dedim. Sonra çizgi roman aşamalarının infografiğini tahtaya çizdim.
Tahtada çizgi roman yapım aşmalarını çizdim. Sonra ne olacak bu çizgi romanın, hatta animasyonun Türkiye’deki hali dedim, sohbet başladı ve ders bitti. (Endüstrileşemedi ya işte ondan.)
Ek: Daha sonra bu tahtadaki grafiği İş Bankası Kumbara Çocuk Dergisinin 2017 Kış sayısında infografiğe dönüştürecektim.
//ozz-art.tumblr.com/post/157310685199/cizgi-roman-asamalari
Ödev: Aydınger kağıdı ve bir çizgi roman sayfasının fotokopisini getirin derste çizeceğiz ve kendi çizgi öykünüz için bir konu düşünün.
Çizgi Roman Atölyesi 2. Gün – İlban Ertem’i Tanıyalım
Ödevleri tartıştık ve gelecek derse storyboard (resimli senaryo) haline getirmeleri için tekrar ödev verdim. Örnek olarak kendi hazırladığım çizgi romanın storyboard’ını gösterdim. Detaylı bir çizim gerekmiyor sadece sahneler ve diyaloglar yeterli dedim. Benim örnek storyboard işte aşağıdaki gibiydi.
Sonra çizgi romanın ulaştığı en tepe nokta olan “grafik roman” konusuna geçtik. Bu konuyu iyi anlamaları için Vicdan ve Puslu Kıtalar Atlası grafik romanlarını çantamdan çıkarttım ve sordum:
– Acaba İlban Amcanız bu kitabı ne kadar sürede yapmıştır?
Çocuklar akıllı, tahminler yakındı. Emeği anladıklarını varsayıp kitabın çizeri İlban Ertem’in tanıtıldığı belgeseli açtım. Çünkü grafik romanı daha iyi anlatacak başka bir kaynak yoktu.
Sonra dedim ki “yaklaşın yamacıma size malzemelerden bahsedeyim.” Kurşun kalem, kuru boya, pilot kalem, top uçlu mürekkepli kalem, keçeli kalem, kağıt kalem, marker, kömür, toz pastel, sulu boya, beyaz kalem gibi evde enteresan ne varsa gösterdim. (Boya bilgisi için ayrıca bak.) Anlatmak istediğim bu kadar çeşitte imkanınız var, önemli olan kendinize en yakın malzemeyi seçip onunla yaratıcılığınızı coşturmak.
Diyip çizgi roman yolculuğunda 6. bölümü açtım. Malzeme bilgisi ve sanatçıların tarzları açısından çok faydası olacağını düşünüyordum. (Bu arada Öner S. Biberkökü bu belgeselleri yapmasa n’aparmışım bilemiyorum.)
Ayrıca sergilerin ne kadar önemli ve yaratıcılığı besleyen etkinlikler olduğunu, hatta CerModern ve Çağdaş Sanatlar Merkezi gibi iki harika sergi salonunun olduğu bir şehirde yaşadıkları için diğer illere göre ne kadar şanslı olduklarının altını çizmeye çalıştım.
Sıra geldi çizim vaktine. Aydınger kağıtları ile çizim yapmaya başladılar.
Ödev: Storyboard ve eksik çizimleri tamamlamak.
Çizgi Roman Atölyesi 3. Gün – Storyboard Yapalım
Bugün ne belgesel ne video sadece çizim olsun istedim. Storyboarları inceledik kurgusal açmazları konuştuk. Sonra ortak bir taslak üzerinde tahtada çalıştık. Fanzinimizin giriş hikayesi aşağıdaki gibi olacak. Beş veya altı sayfa olabilir. Storyboard bu uzunluğu kestirmede büyük bir yardımcıdır.
Tahtadaki taslak üzerinde görev paylaşımı yaptık. Aynı hazırlık yöntemini kendi hikayelerinde de yapmalarını istedim. Tek tek kurguları tartıştık. Haftaya ödev olarak storyboard’lar bitmiş ve ortak hikayedeki sorumlu oldukları sayfaları hazırlamış olarak geleceklerini umuyorum. Gelecek derse 0.2 ve 1.0 keçeli kalem istedim. Taslaklarını temize çekecekler.
Haftaya görüşürüz.
O fanzin çıkacak.
Bir cevap yazın