Bu yazıda, konsept sanatı, animasyon ve görsel efekt gibi sinema ve eğlence endüstrisinde stüdyolar tarafından kullanılan en geçerli yazılımlardan bahsedeceğim. En iyi 3B animasyon (2014) ve en iyi 3B tasarım (2016) yazılarından sonra bir güncelleme gerekiyordu. Ortalık yazılımdan geçilmez hale geldi. Eğer bağımsız bir çalışma yapacaksanız ve hiç bir ortak çalışmaya girmeyecekseniz isteğiniz yazılımdan başlayabilirsiniz. Fakat animasyon projeleri ortak çalışma alanıdır. Herkesin birbiri ile uyumlu yazılımları kullanması gerekir. Bu nedenle animasyon endüstrisinde hangi araçların kullanıldığı (pipeline) bilgisi kritik önem arz ediyor.
Son beş sene içerisinde ihtiyaçlar değişti, teknoloji değişti, firmalar değişti, yazılımlar güncellendi. Bu süreçte animasyon endüstrisini Kanada Vancouver’da VFS‘te görme şansı edindim. Yazılımları bu eğitim gördüğüm Kuzey Amerika ekolü perspektiften tekrar ele almak istedim. Yazılım firmaları kendi sitelerinde ürünlerini allayıp pullayıp pazarladıkları için sektöre uzak bölgelerde yanılsama yaşanıyor. Bu yanılgıyı ben de yaşadım. Bir yazılıma gönül verip işe koyulduktan sonra işveren “fakat biz stüdyomuzda Maya kullanıyoruz” derse “ama ben Blender seviyorum onunla yapsam olur mu” diyemezsiniz. Genelde seçim şansınız yoktur. Bu yazıda, adamlar ne yiyor ne içiyor ve hangi programları kullanıyor onlardan bahsedeceğiz.
Not: Suşi yiyor ve kahve içiyorlar.
Başlıklar / Contents
Konsept Sanatı İçin
Önce kendi uzmanlık alanım konsept sanatından başlıyorum. Konsept sanatı konusunu ayrıntılı olarak açıklamıştık. Bu sanatta öncelikli olan çizimin hareketi değil, görünüşüdür. Bu nedenle iki boyutlu yazılımlar esastır. Perspektif çizimleri için de basit bir 3B yazılım yeterlidir.
1. Photoshop
Bu konuda kafa karışıklığına imkan vermediği ve bir dünya standardı olduğu için Photoshop’u kutlarız. Ancak Photoshop, grafik kursunda öğrendiğimiz fotoğraf rötuşlamanın ötesindeki bir kullanımında söz ediyoruz. Wacom Cintiq ile bambaşka bir karaktere bürünüyor bu yazılım ve eliniz ayağınız oluyor.
2. Sketchbook Pro
Türkiye’deyken bu programın gerçek amacını bir türlü anlayamamıştım. Photoshop varken ne gerek var diyordum; fakat gördüm ki taslak (sketch) yapmak ve dolayısıyla storyboard için eşsiz bir program. Resim dosyalar arasında anında geçiş sağlayabiliyor. DHX ve Bardel gibi stüdyolar bunu kullanıyor. Hatta final projemdeki storyboard’ımı bununla yapmıştım. Boşuna ağır ve pahalı Toonboom Storyboard yazılımı ile vakit öldürmeye gerek yok. Artık Sketchbook ücretsiz. Arkasında da Autodesk gibi cömert bir firma var. Ayrıca perspektif tool’u hâlâ Photoshop yok. Fakat perspektif diyince yardıma Sketchbook’un da ötesinde beceriye sahip başka bir yazılım koşuyor: SketchUp
3. SketchUp
Google’un eşsiz eseri. Ücretsiz. Bu yazılımla animasyon yapamıyorsunuz belki ama mekan veya araç tasarımı gibi perspektifin önemli olduğu yerlerde basit bir modelleme işlemi ile yardımınıza koşuyor. Misal yukarıdaki görseldeki yeşil büyük yürüyen binayı yaparken SketchUp’tan yararlandım.
4. ZBrush
Karakter tasarımının popüler çocuğu. Eğer 3B oyun ve animasyon için karakter tasarımıyla ilgileniyorsanız bu yazılım Maya’dan daha çok marifetli. Fakat çok Nazlı. Durup dururken bir hata verip moralinizi bozabiliyor. Fakat dediğim gibi endüstri bu yazılımı çalışma hattına (pipeline’nına /payplayn/) eklemiş durumda, arkasındaki firmaya güveniyor, öğrenen yaşadı, yani iş bulma şansı yükseldi.
Dijital 2B Animasyon İçin
Piyasada bir yığın yazılım var her biri de en iyi animasyon programını kendileri tarafından üretildiğini iddia ediyorlar. Haklı olabilirler fakat sektör milyonlarca doların döndüğü bu ortamda işi şansa bırakmaz ve sağlam firmaların arkasında durduğu yazılımları seçer. Bu bağlamda bakınca elimizde bir avuç program kalıyor. Dijital 2B animasyon içinse durum aşağıdaki gibi. (Klasik animasyon ise yerini dijital teknolojilere bırakmış durumda bu nedenle ondan bahsetmeyeceğiz.)
1. ToonBoom Harmony
ToonBoom firmasını tasarladığı bu yazılım endüstrinin en önemli iki yazılımından biri. Lynda.com bu konuda güzel bir kıyaslama yapmıştı.
Animate
Pros: easier to learn, wide user base, actionscript, commands, large sequences, self-contained
Cons: development slow, limited drawing tools, symbol tunneling, no fk, waek bonesHarmony
Pros: strong drawing tools, ik/fk rigging, palette, z-depth, multi-plane camera, templates, paths (arcs), effects
Cons: learning curve, complex project structure, tricky interface, larger projects harder
Harmony’nin iyi yanları: daha iyi çizim araçları, sağlam iskeletleme sistemi, renk paleti, 2.5 boyut için z derinliği, çoklu kamera desteği, ek görsel efektler. Rick and Morty’i yapmak için boşuna bu yazılımı seçmemişler. Kötü yanları ise öğrenme süresi uzun, karmaşık bir arayüzü var, proje büyüdükçe daha da işler sarpa sarıyor.
2. Adobe Animate (eski Flash)
Kıyaslamada diyor ki Animate kullanımı kolay, dolayısıyla kalabalık bir kullanıcı kitlesi var. Actionscript yani komut sistemi mevcut. Bu da oyun veya web sitesi gibi interaktif medyalar üretmeyi de sağlıyor. Uzun sahnelerde yüksek performans sergiliyor. Kötü yanları ise geliştirilmesi yavaş, iskeletleme sistemi ve çizim araçları zayıf.
3. After Effects
Bu yazılım ve PS (Photoshop) bir arada animasyon yapmaya yeterli. Nitekim “Dünyanın En Tuhaf Mahluku“nu ve “Freelance Chicken“ı bu kombinasyonla yapmıştım. Fakat AE’nin asıl üstünlüğünü Nuke gibi özel efektlerde görüyoruz. Çeşitli plugin’ler ile birleşince Harmony ile baş edecek düzeye gelir diyebiliriz.
4. Premier
AE karmaşık gelebilir. Sadece çizilen sahneleri kurgulamak gerekiyorsa Premier bu iş için yeterli. SketchUp gibi Premier de sade ve tek bir amaca yönelik bir yazılım. Bir çok arkadaşım demo reel’nin bununla yaptı.
3B Animasyon İçin
1. Autodesk Maya
Boşuna 3DsMax, Cinema 4D, Blender kavgasına girmek gereksiz. Endüstri Maya’yı seçmiş arkadaşlar ve yıllardır bununla ilerliyorlar. Asıl sorun bununla oluşturdukları sahneleri nerede render aldıkları, hangi ortamda gerçek sahneler ile birleştirdikleri, fakat “Rendering” üst düzey bir konu ve yüksek performanslı bilgisayarlara hatta render tarlalarına ihtiyaç var.
2. Pixologic ZBrush
ZBrush burada da kaşımıza çıktı. Şart değil ama organik karakter tasarımlarında Maya’dan daha hızlı olduğu bir gerçek. Karakter tasarımı ve riglenmesi konusuna yoğunlaşmak isteyenler için temel program bu. Firmanın kendi sitesinde eğitim videoları mevcut.
3. Autodesk Motionbuilder
Üç boyutlu sahnelerin anime edilmesi ve kurgulanması için Autodesk’in diğer bir programı. Kullanacak derecede 3D konusunda ilerlemedim, huyunu suyunu bilmiyorum fakat endüstri bunu seçmiş.
Ek Bilgi: Autodesk yazılımları öğrencilere üç sene boyunca ücretsiz. Sitesine gidip kayıt olup istediğiniz ürünün en son sürümü indirebiliyorsunuz. Kesin bilgi, ben indirdim kullanıyorum. Boşuna korsanlık yapmayın.
Görsel Efekt İçin
1. Nuke
Koyu bir AE taraftarı olarak Nuke’a hiç alışmadım. Zaten görsel efekt işine girmediğim için kullanmak durumda da olmadım. Aynı Harmony gibi düğüm temelli (node base) bir yazılım. Katman şeklinde çalışmıyor. Açıkçası yazılımlar düğüm (node base) ve katman (layer base) olarak iki gruba ayrılmış durumda. Düğüm bazlı yazılımlar çok çok daha karmaşık projelerin üstesinden gelmek için kullanılıyor. Eğer küçük bir animasyon projesi yapacaksanız bu konuları bilmenize hiç gerek yok.
2. Houdini
Görsel efekt alanında şu sıralar oldukça popüler, Maya’da kendimi yetkin hissetmediğim için bu yazılıma hiç gitmiyorum. Neyse ki firma kendi sitesinde bu yazılımın eğitim videolarına sahip..
Sonuç
Bu yazıda bahsettiklerim okulda bize öğretilen yazılımlardı. Yani kuzey Amerika ekolü. Kanada ve Amerika Birleşik Devletlerindeki stüdyolarda genelde bunlar kullanılıyor. Öğrenciler bunları öğrendikten sonra sektöre atılıyor ve yeni birçok yazılımla entegre bir şekilde kullanmaya öğreniyor. Her defasında söylediğim şeyi tekrar ediyorum. Yazılımlar aslında araç. En iyi yazılım size ne iyi animasyon yapmanızı sağlamaz. Japonlar tamamen başka araçları (Retas Studio), Kuzey Avrupa’daki animasyon kardeşlerimiz tamamen başka araçları (TV Paint) kullanıyor. Genç nesil stüdyolar ise Blender’ı seçebiliyor. Sonucu ise en sağlam desen, perspektif, renk, kompozisyon, öykücülük ve insanlarlar iletişim gibi temel konuları bilenler belirliyor. Bir yazımı öğrenmek için gereken sürenin on katını temel sanat alanlarında harcamanız gerekiyor. Eğer karakterinizi nasıl çizeceğinizi, formunu nasıl inşa edeceğinizi, bir sahneyi nasıl kurgulayacağınızı bilemezseniz binlerce dolarlık cihazların size hiç bir yardımı olmaz.
Umarım yeterince açıklayıcı olmuştur.
Kolay gelsin.
Not: Teknik terimler ve diğer yazılımlar için önceki yazıları okumanızı öneririm.
Sinematografi Notları 101: Film / Dizi / Animasyon Yapım Aşamaları- Hacettepe Grafik Yüksek Lisans Bitti: I am the Master of Art
- Animasyon Filmleri Seyir Notları 2018
- En İyi VR Sanal Gerçeklik Çizim, Tasarım, Modelleme ve Animasyon Uygulamaları - 2019
- VFS - Animation Concept Art 1. Dönem Nasıl Geçti?
- En İyi Oyun Motorları, Oyun Geliştirme ve Oyun Animasyonu Yazılımları 2020
Bir cevap yazın